Met de avondzegen op de marktplaats in de Lutherstad Wittenberg kwam op 10 september 2017 de laatste dag van de wereldtentoonstelling Reformatie ten einde. Deze dag werd begonnen met een afsluitende kerkdienst in de open lucht op de marktplaats die door meer dan 2.000 mensen werd gevierd, waaronder ook wij. Margot Käßmann benadrukte in haar preek dat de reformatiezomer 2017 een signaal voor openbreken voor de kerk is. De wereldtentoonstelling Reformatie heeft veel stimulansen gegeven voor de vernieuwing van kerk en samenleving, zo verheugde de ambassadeur voor de Reformatie van de Raad van de Protestantse kerk in Duitsland (EKD) zich: “Angst voor veranderingen moet na deze zomer niemand meer hebben.” “2017 hebben we niet Duits-nationaal gevierd, maar internationaal, oecumenisch en gericht op de toekomst”, zo vatte zij de sinds 20 mei 16 weken lang durende wereldtentoonstelling samen: “in een tijd, waarin zovelen in Europa, in de Verenigde Staten en elders het nationalisme uit de mottenballen van de geschiedenis willen halen, zeggen wij: Nee! Wij zijn een kerk die boven nationale grenzen uitstijgt.”
Het laatste weekeinde van de wereldtentoonstelling Reformatie bracht nog eens veel bezoekers in de Lutherstad aan de Elbe. Totaal zijn er daarmee rond 500.000 kaarten verkocht sinds de opening van het eerste paviljoen in oktober 2016, zo vat zakelijk leider Ulrich Schneider samen: Combi-kaartjes voor de totale wereldtentoonstelling, tickets voor afzonderlijke delen van de openluchttentoonstelling zoals het asisi Panorama Luther 1517, de tentoonstelling Luther und Avantgarde, de bijbeltoren bij het centrale station of de 46 grote concerten op de weide bij het slot. Omdat grote delen van de wereldtentoonstelling Reformatie zonder ticket toegankelijk waren, moet voor de tijd tussen 20 mei en 10 september met een aanzienlijk groter bezoekersaantal gerekend worden dan het aantal in dat tijdvak verkochte kaarten.
De wereldtentoonstelling in de Lutherstad Wittenberg heeft ruimte geopend voor vragen, voor nieuw denken, voor spiritualiteit, zwijgen, kerkdiensten en debatten, verklaarde Margot Käßman in haar preek. Zoveel heeft de tijd op de plaats van Martin Luther aangetoond: “Dat waren ontmoetingen met mensen. Maar het waren ook ontmoetingen met God”. En zij weet: “Wie dat meegemaakt heeft, was bevlogen.” Wij hebben daar ook het een en ander van mogen meebeleven. Meer informatie is te vinden op www.r2017.org. De dienst is terug te vinden op www.zdf.de\suche.
Kees en Janny de Dreu, Leeuwarden Huizum-Oost
{gallery}wittenberg{/gallery}